EISE EISINGA DE VERLICHTING IN NED.

GODS SLAANDE HAND OVER NEDERLAND

“Schelte was arbeider bij boer Lolle Sybes, die enkele jaren geleden zijn hele veestapel van veertien koeien, door de veepest heeft verloren.De enige koe van Schelte werd ook door de veepest getroffen. En zoals Schelte waren heel veel boeren en arbeiders radeloos."

“Als U ons toen niet geholpen had, dan...” Hij kon zijn zin niet afmaken, want mijn vader onderbrak hem. ”Het is goed Schelte. Ik ben blij, dat ik jullie heb kunnen helpen.” Illustratie Alco Carolus

14. "ALS U ONS TOEN NIET GEHOLPEN HAD"

Iedere zaterdagavond kwamen er mannen uit ons dorp bij mijn vader op bezoek. 

Eén van hen was Schelte Jans, vader van mijn schoolvriendje Taeke. 

Wat ze op die zaterdagavonden kwamen doen, bleef lang geheim voor mij. 

Een tipje van de sluier werd opgelicht toen ik samen met mijn vader een bezoek bracht aan Schelte Jans.   

Hij woonde met zijn vrouw en kinderen in een klein armoedig woninkje op Halfweg.

Een woning was het eigenlijk niet. Het was een opgeknapt varkenshok. 

Ze woonden en sliepen in één vertrek, waar gekookt, gegeten, gewassen en geslapen werd. 

De woonruimte was door een houten schot gescheiden van de stal. Daar stonden  ‘s-winters een koe, een geit en soms een paar schapen.

Buiten scheen de zon. Binnen was het schemerachtig, vochtig en

het stonk er naar mest.

Terwijl Taeke en ik op het erf speelden, waren mijn vader en Schelte Jans binnen bij de koe en de geit. 

Dat bezoekje aan Schelte Jans is mij altijd bij gebleven, omdat er bij het afscheid iets opvallends gebeurde.

Toen ze elkaar de hand schudden, zei Schelte Jans met trillende stem: 

“Als U ons toen niet geholpen had, dan...”

Hij kon zijn zin niet afmaken, want mijn vader onderbrak hem.

”Het is goed Schelte. Ik ben blij, dat ik jullie heb kunnen helpen.”

“Waarmee hebt U hem geholpen?” vroeg ik op de terugweg. 

“Schelte was arbeider bij boer Lolle Sybes, die enkele jaren geleden zijn hele veestapel van veertien koeien, door de veepest heeft verloren.De enige koe van Schelte werd ook door de veepest getroffen. 

En zoals Schelte waren heel veel boeren en arbeiders radeloos. Ze verdienden niets en alles was vreselijk duur. Dat kwam door de hoge belastingen op brood,

boter, suiker en turf.

De belastingpachters die de belasting moesten innen, waren zeer gehaat. Toen kwamen de boeren en de arbeiders tegen hen in opstand. Ze hebben hun huizen kort en klein geslagen en in brand gestoken.”

“Heeft Taekes vader daar ook aan mee gedaan?”

“Nee, we hebben ze door de winter geholpen en Schelte heeft een tijdje bij mij gewerkt.”

“En gaat het nu beter?”

“Een beetje, Schelte werkt hard voor zijn vrouw en kinderen en ik help hem zo nu en dan, maar zolang de regenten de baas zijn, zal het niet echt beter worden.”

“Regenten, wie zijn dat?”

“Die wonen in Leeuwarden.” “Hebt U wel eens een regent gezien?”

Mijn vader knikte, zonder iets te zeggen.Kort daarna zou ik een hele echte regent ontmoeten.

                                         EISES DIGITALE SCHATKIST

                              KIJK, LEES, DOE EN ONTDEK

  👍

Er hebben zich in Friesland verschillende uitbraken van veepest voorgedaan.   Je leest er over op:  

👍Eise trok zich de armoedige en radeloze leefsituatie van zijn vriendje Taeke erg aan. Hij wilde weten wie de schuld  van alle ellende was. Eises vader knikte, zonder veel te zeggen.

Bestrijding van armoede heeft altijd een belangrijke rol in Eises leven gespeeld. Meer dan twee eeuwen later is er nog altijd veel armoede en honger in de wereld. 

’Kids moving the world’  is een programma waarbij kinderen zich inzetten om de armoedige en radeloze leefsituatie van leeftijdgenoten te verbeteren. Meer weten?

BEELDVERSLAG 1747
"En zoals Schelte waren heel veel boeren en arbeiders radeloos. Ze verdienden niets en alles was vreselijk duur".
Dat kwam door de hoge belastingen op brood,boter, suiker en turf.
De belastingpachters die de belasting moesten innen, waren zeer gehaat. Toen kwamen de boeren en de arbeiders tegen hen in opstand.
Ze hebben hun huizen kort en klein geslagen en in brand gestoken.”

Een boer knielt naast een dode koe en bidt tot God om verlossing van de vee- of runderpest die het land treft in 1745. Op de achtergrond huizen aan het water en het afvoer van gestorven vee in schuitjes. Op het blad onder de plaat een vers in 14 regels. Uit : Rijksstudio Veepest

Meer illustraties in Rijksstudio Eise Eisinga http://hdl.handle.net/10934/RM0001.collect.71789

Nieuwe reacties

02.12 | 08:37

Deze korte impressie smaakt naar veel meer!!

27.10 | 21:28

Ik haw krekt yn in lêzing fan Meinte Vierstra heard oer Eise Eisinga dy't...

06.02 | 13:45

Tige interessant Meinte, likas de oare stikjes. De formule is ek goed. Koart mar kreftig

21.12 | 13:01

Zo knap als Eise is om de ruimte in te kijken, zo knap is Meinte om de di...