55NU KRIJG JE KANS ECHT IETS VOOR DE ARMEN TE DOEN

55. “NU KRIJG JE DE KANS OM ECHT IETS VOOR DE ARMEN TE DOEN”.              

In 1777 werd ik gevraagd lid te worden van de Vroedschap van Franeker. 

Ik aarzelde of ik het zou aannemen.

Het werk in de wolkammerij eiste mij helemaal op en al mijn vrije tijd besteedde ik aan de bouw van het Planetarium.

Onze Jelte was toen net drie jaar.

Genoeg redenen om voor de eer te bedanken. Maar ik kon moeilijk weigeren. Men had mij namelijk gevraagd om armvoogd te worden.

Een armvoogd moet de uitdeling van geld, voedsel, brandstof en kleding voor de aller armsten organiseren en er voor zorgen, dat ze niet van de honger omkomen.

“Je hebt je de zorg van de armen altijd erg aangetrokken. Je kunt ze nu niet in de steek laten”, drong mijn vader aan. ”Je moet het doen.” 

En zo werd ik lid van de Vroedschap.

Mijn vader feliciteerde mij met de benoeming. ”Nu krijg je de kans om echt iets voor de armen te doen, maar het zal moeilijk worden”, sprak hij. 

En moeilijk was het. Als armvoogd verkeerde ik dagelijks temidden van ziekte, armoede, ondervoeding en dood. De gezinnen die het aan vrijwel alles ontbrak, leefden onder erbarmelijke omstandigheden met soms wel tien of meer personen in huizen die niet meer waren dan een donker, afzichtelijk hol. De stank was er vaak ondraaglijk en altijd was er het gehuil en gejammer van verwaarloosde of zieke kinderen. 

Iedere dag was voor hen een gevecht om te overleven.

En dan te bedenken dat Franeker nog gunstig afstak vergeleken met grotere plaatsen met overvolle armenhuizen, waar baby’s te vondeling werden gelegd en armen stierven door kou en ondervoeding.

“Hulp bieden was zinloos, dat zou hen alleen nog maar luier maken”, zo redeneerden veel rijken, “want als je wilt, kun je altijd werk vinden”. 

De welgestelden beklaagden zich erover dat er steeds meer dieven en landlopers kwamen en groepjes, die bewapend met stokken, bijlen, knotsen en vorken en onder het roepen van “armoede is onrecht “, hun huizen aanvielen.

Nee, van hen hadden de armen niets te verwachten. 

Er waren zelfs rijken die vonden dat  armen het veel te goed hadden, zolang ze hun

geld nog uitgaven aan ‘het nutteloos verbranden van kaarsen en olie’. 

De problemen werden nog groter toen in september 1779 op verschillende plaatsen in de provincie, na een warme, droge zomer, de ‘roode loop’ uitbrak, een besmettelijke en levensgevaarlijke ziekte. 

In Harlingen stierven binnen twee maanden meer dan vierhonderd  mensen en in Arum werden in drie weken vijftig inwoners begraven.

Toen iemand in onze stad aan de ‘roode loop’ stierf, sloeg ook hier de angst  toe. Er waren mensen die de ziekte als een straf van God zagen.

Anderen wezen zwervers, bedelaars en Joden als schuldigen aan omdat zij de ziekte zouden verspreiden.

En wat deden de regenten? De mannen met hun bepoederde staartpruiken, glimmende met goud bestikte jassen, strakke kniebroeken en gegespte lakschoenen?

Ze gaven opdracht aan armenjagers om met honden jacht te maken op rondtrekkende bedelaars en Joden, alsof dat hielp tegen de gevaarlijke besmetting.

                                      EISES DIGITALE SCHATKIST

                               LEES, KIJK. DOE EN ONTDEK

 👍Als armvoogd vertelt Eise verkeerde hij dagelijks temidden van ziekte, armoede, ondervoeding en dood. Hij trok zich de ellende waarin mensen leefden erg aan. Hij keek, zou je kunnen zeggen, door de ogen van mensen die in een onmenselijke wereld leefden. Hij was een man met veel empathie. Wat is empathie?  

“Nu krijg je de kans echt iets voor de armen te doen”, zegt Eises’ vader.

“Help armoede de wereld uit’ is een ideaal van de Verlichting en een strijd die 200 jaar later nog altijd nodig is. Wil jij net als Eise mee helpen honger en armoede te bestrijden? 

👍Kijk en luister naar: “Microcrediet Kleine leningen voor arme mensen  Microkrediet - SchoolTV Beeldbank 

👍Of ga naar Kids Moving the World 

en misschien kom je op een idee om samen met je klasgenoten voor leeftijdgenoten in arme landen een actie te organiseren. Op schoolbord  lees je wat andere kinderen al hebben gedaan.

👍Kijk ook op www.een.nl: “armoede de wereld uit” en doe als Allard en breng je stem uit tegen de armoede