ANNELIEN DE DIJN VERTELT HET VERHAAL VERDER

Annelien de Dijn vertelt het verhaal verder in

VRIJHEID 

Een woelige geschiedenis 

Vrijheid is voor velen de belangrijkste waarde in het leven en

tegelijk is lang niet duidelijk wat er precies mee wordt bedoeld. 

In onze tijd is het overheersende gevoel bij het woord vrijheid, vrij

om te doen waar je zin in hebt, te consumeren en te feesten

zoveel je wil, door de staat met rust te worden gelaten, jezelf

kunnen zijn, niet gediscrimineerd worden, je religie beleven zoals 

jij dat wilt, je opvattingen zonder toestemming kunnen

verwoorden. 

Negatieve vrijheid noemt  Annelien de Dijn dat. 

Het negatieve vrijheidsbegrip heeft de afgelopen eeuw in het

Westen compleet de overhand gekregen.

De coronacrisis heeft dit negatieve vrijheidsbegrip nog eens

uitvergroot. “In de protesten tegen de corona maatregelen

zien we duidelijk hoe vrijheid wordt geïnterpreteerd als een

afwezigheid van invloed van de overheid”.

Positieve vrijheid daarentegen is vrijheid om als volk mede te

bepalen hoe en door wie je bestuurd wordt. 

In de 18e eeuw werd als gevolg van de revoluties in Frankrijk,

Amerika en Nederland dat democratische systeem ingevoerd.

Voor de grondleggers van onze democratie stonden vrijheid,

democratie en gelijkheid niet op gespannen voet maar waren

nauw met elkaar verbonden.

Maar dat was niet van lange duur stelt De Dijn want de  Franse

revolutie mislukte en de liberalen die na de Revolutie het vaandel

van de vrijheid overnamen stelden vast dat vrijheid niets te maken

had met een volk dat zichzelf bestuurt .

Het ideale vrijheidsbegrip was rustig en ongestoord kunnen leven,

zonder staat die bepaalt wat het geluk is. 

 ‘Laissez faire, laissez aller’ was geboren.

Het negatieve individualistische vrijheidsbegrip werd dominant.

In de loop van de 19e eeuw hebben de liberalen dit 

gedachtegoed van vrijheid zonder staatsbemoeienis verder

versterkt.

De Doel: Nederland is een heel neoliberaal land, waarin dat

individualistische vrijheidsdenken diep is doorgesijpeld.

Nederland is op twee manieren in verwarring als het om vrijheid

gaat. 

Vrijheid was van oorsprong een collectief begrip, maar dat

wordt in Nederland nauwelijks nog als vrijheid ervaren.

De tweede verwarring is de vrijheid van meningsuiting.

In de 18e eeuw werd het gebruikt om te strijden tegen de macht

van staat en kerk zoals Voltaire c.s.

Vrijheid van meningsuiting wordt nu als recht gezien om op een

laffe manier te schelden op minderheidsgroepen, migranten,

vrouwen of gehandicapten.

Positieve vrijheid betekent dat je offers moet brengen voor de

gemeenschap.

“Ik hoop dat we terugkeren naar een collectiever vrijheidsbegrip

maar ik vrees dat het nog individualistischer wordt”.

Voor de 18e eeuwse democraten stond als een paal boven water

dat een staat alleen maar kan floreren met burgers die zich willen

inzetten voor het geheel en die gemeenschapsgevoel hebben en

die begrijpen dat je niet altijd je eigen belang kunt nastreveven.

Bij het beantwoorden van de vraag van Eise Eisinga wat de strijd voor

realisatie van de kernwaarden van de Verlichting heeft voortgebracht is

gebruik gemaakt van de studie van Annelien de Dijn.

Zie:VRIJHEID TOENNU 

RAMSEY NASR VERTELT VERDER